FPP: Raport „Niewłaściwe stosowanie wybranych klauzul umownych przez zamawiających w ochronie zdrowia”

Dobre praktyki w zamówieniach publicznych to korzyści dla zamawiających i gospodarki

Nadużywanie instytucji kary umownej, nierealne terminy dostaw, zbyt długie terminy płatności, wybiórcze stosowanie pozacenowych kryteriów przetargu, brak możliwości negocjacji warunków kontraktu, a także wymuszanie zrzekania się odsetek ustawowych czy zakaz cesji wynagrodzenia – to jak wynika z raportu Federacji Przedsiębiorców Polskich główne bolączki sektora zamówień publicznych, zwłaszcza w dziedzinie ochrony zdrowia.

Warunkiem efektywnego zarządzania środkami publicznymi jest poprawne stosowanie klauzul umownych – umożliwi to również sprawiedliwą konkurencję na rynku oraz zminimalizuje nadmierne ryzyko związane z realizacją kontraktu.

FPP przypomina, że


dobre praktyki w zakresie udzielania zamówień to szansa na rozwój przedsiębiorstw, a także korzyść dla polskiej gospodarki – w wyniku potencjalnego wzrostu zatrudnienia czy stabilności wpływów podatkowych.

Sektor


zamówień publicznych

z uwagi na wielkość –

w 2015 r. jego wartość wynosiła ponad 116 mld zł



¹




– powinien pozostawać pod szczególnym nadzorem. Jak wynika z raportu FPP nadal istnieją duże wyzwania dla wykonawców i zamawiających, dlatego

szczególną uwagę należy przywiązywać do przeprowadzania przetargów w oparciu o prawidłowo skonstruowane zapisy Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, zgodne z intencją Ustawodawcy.

„Rząd wprowadzając nowelizację PZP mówił o „ukłonie w stronę wykonawców”, jednak jak pokazuje praktyka



przedsiębiorstwa nadal borykają się z trudnościami podczas postepowania przetargowego.



Wiele zapisów

SIWZ jest


niewłaściwie bądź nieprecyzyjnie skonstruowanych,

w wyniku czego wykonawcy tracą

prawo do zadawania pytań czy ustalania szczegółów warunków przetargu,

a także obciążani są

wygórowanymi karami umownymi.

Również uwzględnianie

pozacenowych kryteriów ofert pozostawia wiele do życzenia,

co jest sprzeczne z intencją Ustawodawcy. Z takimi problemami spotkać się można np. w postępowaniach dla sektora ochrony zdrowia, co jest groźbą nie tylko dla wykonawców, ale także dla całego społeczeństwa –



nieprawidłowe przetargi to potencjalnie wadliwa realizacja zadań, a w rezultacie zagrożenie dla życia i zdrowia Polaków”


– mówi

Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Przykładem zjawiska

niekorzystnego

dla wykonawców jest również implementacja przepisów o

jednolitym europejskim dokumencie zamówienia

(tzw. JEDZ).

W praktyce zamiast zmniejszenia „papierologii”, doszło do jej spotęgowania.

Zamawiający zbyt obszernie interpretują prawo i intencje zarówno europejskiego, jak i polskiego Ustawodawcy, żądając dwukrotnie składania zaświadczeń lub całego dokumentu JEDZ zamiast zaświadczenia z Części IV. Te praktyki powinny być w trybie pilnym skorygowane, by ograniczyć koszty prowadzenia postępowań przetargowych zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców.

„Dobrze skonstruowane przetargi są podstawą efektywnego wydatkowania publicznych środków





– jedynie wtedy istnieje szansa na realizację usług na najwyższym poziomie, przez rzetelnych wykonawców. Federacja Przedsiębiorców Polskich docenia wysiłki organów państwowych, które mają na celu

uzdrowienie polskiego rynku pracy,

jednak nadal dużo pozostaje do zrobienia w tym obszarze. Jednym z elementów powinna być

systematyczna kontrola obecnie przeprowadzanych przetargów

oraz


działania zmierzające do

eliminacji niewłaściwych praktyk

na rynku zamówień publicznych. Dzięki temu faktycznie

zabezpieczony będzie interes przedsiębiorców

realizujących zadania, a także zapewniona będzie właściwa jakość świadczeń.



Standardem powinno być formułowanie zapisów SIWZ w sposób, który ogranicza nieracjonalnie wysokie ryzyko związane z ubieganiem się o zamówienie oraz minimalizuje groźbę bankructwa”


– dodaje

Marek Kowalski.

Przykłady niewłaściwych zapisów SIWZ i praktyk zamawiających w sektorze ochrony zdrowia:

• Brak proporcjonalności wskazanej w prawie zamówień publicznych
• Nienegocjowalny charakter umowy o zamówienie publiczne
• Nadużywanie instytucji kary umownej
• Niejasne przesłanki naliczania kar umownych
• Terminy dostaw jako pozorne kryteria oceny ofert
• Wymuszanie zrzeczenia się odsetek ustawowych
• Bezzasadny zakaz cesji wynagrodzenia w umowach o zamówienie publiczne
• Błędna interpretacja kwestii Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia

Nowelizacja z 2016 r. miała doprowadzić m.in. do

rozwiązania istotnych problemów w obszarze zamówień publicznych,

w tym m.in.

ograniczyć zbiurokratyzowane procedury

i doprowadzić do odejścia od konieczności przedkładania przez wszystkich wykonawców dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu i warunków odnoszących się do kryteriów podmiotowych stawianych przez zamawiających. Nowe przepisy uwzględniają również

szerokie stosowania kryteriów pozacenowych

oraz obowiązek stosowania umów o pracę, kiedy charakter pracy tego wymaga (spełnienie warunków wynikających z art. 22 Kodeksu Pracy).

---

[1]

Źródło: Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2015 r.