FPP i CALPE: 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa
25 września 2019
Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) opracowały program gospodarczy dla Polski, który zabezpiecza zarówno transfery socjalne, jak i wpływy do budżetu państwa. W ramach rekomendacji upubliczniono także raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa. Postulaty obejmują: ograniczenie zmian prawa, podniesienie efektywności nowych regulacji, prowadzenie regularnych przeglądów obowiązującego prawa, zwiększenie znaczenia oceny skutków regulacji (OSR), ekspercką ocenę projektów aktów prawnych, ograniczenie i kumulowanie nowelizacji – wreszcie stanowienie prostych i zrozumiałych aktów prawnych oraz stworzenie przyjaznego systemu dostępu i wyszukiwania obowiązujących regulacji.
FPP i CALPE postulują, aby konsultacje były warunkiem legalności aktu prawnego
– bez względu na podmiot występujący z inicjatywą ustawodawczą. Nowelizacje powinny być kumulowane w cyklach rocznych – a docelowo powinno być jedno źródło urzędowe o aktach prawnych, łączące wszystkie funkcje ułatwiające przeszukiwanie i aktualizację wiedzy o prawie.
Program gospodarczy dla Polski FPP i CALPE zakłada wpływ na saldo sektora finansów publicznych na poziomie +4,6 mld zł rocznie, w tym wzrost dochodów i ograniczenie wydatków w kwocie 13,7 mld zł.
„
Niepewność i niestabilność prawa to największa bariera rozwoju gospodarczego
, a jakość prawa ma podstawowe znaczenie dla skuteczności realizacji polityk publicznych. W Polsce pole do ograniczenia liczby i podniesienia jakości nowo przyjmowanych przepisów jest bardzo duże. Proces legislacyjny powinien obejmować szczegółowe i – w miarę możliwości – ustandaryzowane metody oceny projektowanych rozwiązań, podczas gdy
interwencja legislacyjna powinna być ostatecznością
. Należy przyjąć uporządkowany sposób decydowania o podjęciu interwencji legislacyjnej, który jest wyczerpująco odzwierciedlony w dokumencie poprzedzającym podjęcie prac legislacyjnych”
– mówi
Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)
.
„Tzw. projekty pilne powinny zawsze mieć ograniczony czas obowiązywania, warto też wprowadzić obowiązek szczegółowego uzasadniania poprawek zgłaszanych w toku procesu legislacyjnego w parlamencie i aktualizowania uzasadnień. Dodatkowo
postulujemy wprowadzenie przeglądów prawa, które powinny wynikać z decyzji o wysokiej randze – co najmniej uchwały Rady Ministrów
.
Co do zasady, nowelizacje powinny być wynikiem tylko przeglądu wcześniej przyjętych przepisów. Wyjątki powinny być nieliczne – tylko gdy jest naprawdę pilna potrzeba – ale wtedy powinny mieć charakter okresowy, epizodyczny. Trzeba również
wzmocnić rolę koordynatora OSR w procesie stanowienia prawa
. W tym celu należałoby powołać niepolityczne, niezależne ciało oceniające OSR-y przygotowywane przez projektodawców aktów prawnych, w szczególności przez rząd”
– wskazuje
Grzegorz Lang, ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)
.
Wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:
• nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatów do nowych przepisów (vacatio legis)
• zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych
• często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych
• niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów
• zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej wartości normatywnej