FPP i CALPE: Nowa ustawa o zatorach płatniczych – lepsza ochrona MŚP
4 września 2019
Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) pozytywnie oceniają ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Wzmacnia ona pozycję wierzyciela – zwłaszcza firm z sektora MŚP. Nowe narzędzia to m.in. zapewnienie sztywnych terminów płatności, ulga na „złe długi” w CIT i PIT, uproszczona procedura zabezpieczająca, a także możliwość interwencji UOKIK. Kwestia zatorów płatniczych była zgłaszana przez przedsiębiorców w aplikacji Głos Przedsiębiorcy na portalu biznes.gov.pl Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.
Jednym z najważniejszych problemów polskich przedsiębiorców – który szczególnie dotyka firm małych i średnich – są wydłużające się terminy płatności i rosnące zatory płatnicze. Już ponad połowa przedsiębiorców deklaruje, że opóźnienia w płatnościach są barierą dla prowadzonej przez nich działalności.
„Poradzenie sobie z problemem zatorów płatniczych zdecydowanie poprawi konkurencyjność firm na polskim rynku. W dużych przedsiębiorstwach średni odsetek przeterminowanych należności jest znacznie niższy niż w małych i średnich – zatory płatnicze są więc dla takich firm
uniemożliwieniem zdrowego działania na rynku zamówien publicznych
. Małe i średnie firmy są wypychane z rynku zamówień publicznych przez wchodzące na ich miejsce większe – często zagraniczne – podmioty, które mają siłę i możliwości finansowe.
W konsekwencji zamawiający kupują znacznie drożej usługi i produkty – mogłyby one być znacznie tańsze, gdyby tylko konkurencja na rynku nie była zaburzona.
FPP od lat zauważa ten problem i proponowało ustawodawcy szereg rozwiązań dla uzdrowienia sytuacji polskich przedsiębiorstw. W nowej ustawie – wzorem rozwiązań francuskich – wprowadzono kary finansowe dla podmiotów, które nadmiernie opóźniają się w spełnieniu swoich świadczeń pieniężnych wobec kontrahentów. W ten sposób powstanie realny mechanizm wymuszający dokonywanie płatności w terminie w obawie przed sankcją. Zestaw mechanizmów zastosowanych w ustawie powinien zadziałać uzdrawiająco na rynek”
– mówi
Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)
.
Najważniejszymi propozycjami w ustawie w celu ograniczenia zatorów płatniczych zdaniem FPP są:
1.
Skrócenie terminów zapłaty
– sektor publiczny ma dokonywać płatności nie później niż w terminie 30-dniowym, bez możliwości wydłużenia, z wyjątkiem podmiotów leczniczych, dla których pozostawiony ma być termin 60 dni.
2. Wprowadzenie
sztywnego, ustawowego terminu 60 dni zapłaty
– bez możliwości wydłużania – w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem MŚP.
3. Wprowadzenie
uproszczonej procedury zabezpieczającej
w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych.
4.
Wprowadzenie ulgi na „złe długi”
w podatkach PIT i CIT, na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT.
5. Uznanie działania polegającego na „nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi” za
czyn nieuczciwej konkurencji
.
6. P
odwyższenie wysokości stopy odsetek ustawowych za opóźnienie
w transakcjach handlowych o 2 p.p. – przy obecnej stopie referencyjnej NBP stawka będzie wynosić 11,5% zamiast 9,5% (z wyjątkiem publicznych podmiotów leczniczych).
7.
Wzmocnienie pozycji wierzycieli
w relacji do dłużników – w tym przede wszystkim przerzucenie ciężaru
dowodu na dłużnika, że ustalony w umowie termin zapłaty nie jest rażąco nieuczciwy.
8. Przyznanie wierzycielowi uprawnienia do odstąpienia albo wypowiedzenia umowy, jeżeli termin zapłaty w umowie jest rażąco wydłużony, bo
przekracza aż 120 dni
.
9.
Zobligowanie największych dłużników do ujawniania swoich praktyk
w zakresie stosowanych terminów zapłaty.
10.
Uprawnienie prezesa UOKiK do ścigania przedsiębiorców, którzy nadmiernie opóźniają się z zapłatą za dostarczone towary lub usługi, wprowadzenie kar finansowych
– Szef KAS będzie przekazywał Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informacje, w tym zawierające dane stanowiące tajemnicę skarbową, bankową lub zawodową, o ustaleniu prawdopodobieństwa wystąpienia opóźnień w spełnianiu przez największych podatników. Informacja ma obejmować także dane wynikające z JPK_VAT oraz dane wynikające z informacji i zestawień STIR, dotyczące faktur zapłaconych po terminie 60 dni od dnia ich otrzymania.
11.
Wprowadzenie dodatkowych rekompensat
za opóźnienie płatności:
a. Dotychczasowe 40 euro – dla kwot niższych niż 5.000 zł
b. 70 euro – dla kwot w przedziale 5.000 – 50.000 zł
c. 100 euro – dla kwot wyższych niż 50.000 zł
„Nie ulega wątpliwości, że zaproponowane w ustawie rozwiązania są dobre dla uczciwych przedsiębiorców. Patologie rynku wynikające z zatorów płatniczych były jednym z czynników, które doprowadziły do bardzo dużej liczby upadłości firm.
Tylko w 2018 roku łącznie ogłoszono 1081 upadłości i restrukturyzacji przedsiębiorstw
, a szacuje się, że w 2019 roku łączna liczba upadłości i restrukturyzacji wzrośnie o 11% i wyniesie około 1200 podmiotów2. Wierzymy, że wprowadzenie ustawowych terminów zapłaty oraz wzmocnienie pozycji wierzycieli przyczyni się do zmniejszenia ilości bankrutujących przedsiębiorstw”
– dodaje
Grzegorz Lang, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich i Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)
.