FPP: Warunki umów nie powinny być jednostronnie kształtowane przez zamawiających
27 września 2017
Prawo zamówień publicznych zakłada ochronę interesów obu stron – zarówno zamawiającego, jak i wykonawcy. Zgodnie z postanowieniami prawa wykonawca ma prawo zadawać pytania i wpływać na warunki ewentualnej umowy. Oznacza to, że w równym stopniu zamawiający, jak i wykonawca mogą wpływać na treść zawieranej umowy.
Jednak w praktyce nie ma takiej równości miedzy stronami, ponieważ w przytłaczającej większości postepowania o zamówienia publiczne są nienegocjowane. Godzi to w podstawowe prawa wykonawców i pozbawia wiele podmiotów możliwości ubiegania się o zamówienie ze względu na nierealne wymagania zamawiających czy też niewspółmierne ryzyko wiążące się z realizacją zobowiązania.
Dla dobra rynku zamówień publicznych, jak i licznych – zwłaszcza mniejszych – przedsiębiorców kluczowe jest, żeby zamawiający respektowali przepisy prawa i uwzględniali w umowach sugestie wykonawców, traktując ich jak partnerów. Jest to niezbędne w celu wyeliminowania patologii z rynku i zrównoważenie praw zamawiających i wykonawców, co znalazłoby pozytywne odzwierciedlenie w kondycji polskiej gospodarki.
Niechlubne praktyki dotyczące braku możliwości negocjowania postanowień umów, które są zawierane między zamawiającym i wykonawcą godzą nie tylko w podstawowe prawa wykonawców, ale także w rozwój polskiej przedsiębiorczości. Zamawiający występują z pozycji „siły” uniemożliwiając zmianę zapisów umów, które niejednokrotnie są niekorzystne lub krzywdzące dla wykonawcy. Jest to tym bardziej niepokojące, że w wielu sektorach rezygnacja z ubiegania się o kontrakty w ramach zamówień publicznych jest jednoznaczna z zaprzestaniem prowadzenia działalności. Oznacza to, że przedsiębiorca ma do wyboru zasilenie szeregu bezrobotnych zamykając działalność lub godzenie się na niekorzystne i narażające firmę na straty zapisy. Warto zwrócić uwagę na tę kwestię w celu zmiany praktyki, by wypracować bardziej zrównoważone i partnerskie relacje między zamawiającymi i wykonawcami, co z pewnością pozytywnie wpłynie na stan całej przedsiębiorczości i gospodarki w kraju – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.
Swoboda kontraktowania jest jedną z podstawowych zasad obowiązujących na gruncie Kodeksu Cywilnego. W świetle tej zasady, przewidzianej w art. 3531 K.C., strony mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) tego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.