FPP i CALPE: Konieczna jest przebudowa systemu legislacyjnego w Polsce
30 marca 2018
Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) wskazują, że w przypadku wszystkich ustaw dotyczących przedsiębiorców – bez względu na to, w którym ministerstwie ustawa powstaje – resortem odpowiedzialnym za proces legislacyjny powinno być Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.
Ponadto wszystkie ustawy mające wpływ na gospodarkę i tworzących ją pracodawców oraz pracowników powinny mieć przynajmniej 12 miesięczne vacatio legis oraz podlegać walidacji po roku obowiązywania.
Obecny proces legislacyjny obejmuje wartościowe i użyteczne instrumentarium. Takie elementy, jak publikacja kolejnych wersji projektów aktów prawnych w Internecie wraz z obszerną dokumentacją towarzyszącą lub możliwość uczestnictwa zainteresowanych w procesie legislacyjnym. Jest to niewątpliwie dorobek godny kontynuacji, ale wymaga dalszego rozwoju. Jakość stanowionego prawa nadal bowiem nie jest zadowalająca.
„Równolegle z przebudową samych procedur, konieczne jest wzmocnienie procesu legislacyjnego w trzech aspektach. Pierwszy aspekt to ścisłe przestrzeganie ustanowionych procedur. Drugim aspektem jest należyte przypisanie zadań do odpowiednio wyposażonych i przygotowanych struktur. Trzecim aspektem jest radykalne podniesienie standardów merytorycznych, zwłaszcza pod kątem spójności systemu prawnego, oceny skutków regulacji oraz efektywności wprowadzanych przepisów. Szczegółowe rozwiązania powinny być konsekwentną realizacją tych założeń ogólnych” – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).
„Proces legislacyjny należy potraktować podobnie, jak inne procesy w zarządzaniu organizacjami. Efektywność przygotowania i jakość „produktu” wymaga odpowiedniego, a więc nie zawsze rozrzutnego, zaangażowania zasobów. Należy przyjąć założenie, że proces prawotwórczy powinien być pragmatyczny i ukierunkowany na „produkt” – projekt aktu normatywnego. Takie podejście ma zasadnicze konsekwencje. Z jednej strony istotne zasoby i uwagę należy skierować na produkty krytyczne – Kodeksy, a niezależnie od rangi aktu – zawierające nowe rozwiązania prawne. Z drugiej strony można uprościć proces przygotowania regulacji mniej znaczących z punktu widzenia systemowego lub których treść jest oczywista” – wskazuje Grzegorz Lang, ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).
Wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:
zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych
często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych
niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów
nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatów do nowych przepisów (vacatio legis)
zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej w istocie wartości normatywnej