FPP i CALPE: Brak restytucji w ubezpieczeniach społecznych to wyższe koszty pomocy społecznej
20 sierpnia 2019
Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) wskazują, że w przypadku braku zmian w funkcjonowaniu systemu ubezpieczeń społecznych, w perspektywie najbliższych 6 lat wydatki na podstawowe świadczenia pomocy społecznej adresowane do osób starszych mogą wzrosnąć o ponad 145% (2,6 mld zł) w porównaniu do stanu obecnego, w związku
W latach 2017-2019 wydatki na emerytury mają wzrosnąć o 19,8%. Nawet jeżeli dzięki dobrej sytuacji na rynku pracy ponownie uda się osiągnąć niższy deficyt w stosunku do planowanego, wyraźnie widoczne staje się, że polski system emerytalny znajduje się pod narastającą presją niekorzystnych tendencji demograficznych, a rezerwy krótkoterminowej poprawy sytuacji w postaci marginalizacji OFE zostały już wyczerpane.
Jedynym sposobem na zatrzymanie tych tendencji o potencjalnie katastrofalnych skutkach jest
restytucja ubezpieczeń społecznych i zabezpieczenie okresów ubezpieczeniowych osobom, które dotychczas świadczyły pracę na podstawie nieoskładkowanych umów zleceń
, gdzie okresy zatrudnienia w tej formie praktyce nie przekładały się na nabycie uprawnień do najniższego gwarantowanego świadczenia.
„Dokonane w 2014 r. przeniesienie części aktywów OFE będzie implikowało w przyszłości wyższe wydatki na emerytury ze względu na przyjęcie na siebie przez państwo znacznie większej roli w zabezpieczeniu emerytalnym, lecz na krótką metę doprowadziło do znacznego zasilenia FUS dodatkowymi wpływami. Ponadto na stosunkowo korzystną ostatnio sytuację FUS wpłynęło ożywienie na polskim rynku pracy i towarzyszący mu wzrost wynagrodzeń i zatrudnienia, a także pojawienie się grupy blisko 0,6 mln cudzoziemców płacących składki na ubezpieczenia społeczne. W celu podtrzymania stabilnej kondycji finansowej FUS potrzebne są działania porządkujące system ubezpieczeń społecznych”
– wskazuje
Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)
.
Zgodnie z planem finansowym FUS na rok 2018, dotacja z budżetu państwa miała wynieść 46,6 mld zł. Później ZUS zaktualizował planowane wykonanie, obniżając tę sumę do 38,6 mld zł. Ostatecznie dane o wykonaniu budżetu państwa w ubiegłym roku pokazują, że dotacja ta wyniosła 35,8 mld zł.
Plan na 2019 r. zakłada jednak deficyt na poziomie aż 49,4 mln – jest to spowodowane przede wszystkim obniżką wieku emerytalnego.
Na przestrzeni ostatnich 10 lat deficyt FUS utrzymywał się na względnie stabilnym poziomie, oscylując wokół 40 mld zł rocznie. Towarzyszył temu bardzo wyraźny wzrost wydolności Funduszu, czyli stopnia pokrycia jego wydatków wpływami ze składek – z 57% w 2010 r. do 80% w 2017 r. Wynikało to z systematycznego ogranicza roli OFE, w efekcie zmian legislacyjnych wprowadzonych w życie w 2011 r. i 2014 r. Na ich skutek znacząco zwiększył się udział obowiązkowej składki emerytalnej trafiającej bezpośrednio do FUS.