search
menu menu_open

FPP i CALPE: Okresowe przeglądy prawa – dobra praktyka legislacyjna

16 października 2019

Raport 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa

Utrzymanie skuteczności i aktualności przepisów prawa wymaga ich stałego monitorowania, dlatego istotne jest przyjęcie szczegółowych zasad okresowych przeglądów prawa. Takie działania powinny zyskać wyższy priorytet w pracach każdego rządu. Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) opracowały program gospodarczy dla Polski, który zabezpiecza zarówno transfery socjalne, jak i wpływy do budżetu państwa. W ramach rekomendacji upubliczniono także raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa.

Rygory przeprowadzania przeglądów powinny być z góry określone. Można wskazać na potrzebę dokonywania dwóch rodzajów przeglądów prawa: przeglądu prawa w określonym obszarze – niezależnie od okresu obowiązywania określonych rozwiązań oraz przeglądu nowych przepisów, np. po roku do trzech lat od ich wejścia w życie.


Program gospodarczy dla Polski FPP i CALPE zakłada wpływ na saldo sektora finansów publicznych na poziomie +4,6 mld zł rocznie, w tym wzrost dochodów i ograniczenie wydatków w kwocie 13,7 mld zł.




„Przeprowadzanie przeglądów prawa powinno zyskać zdecydowanie wyższy priorytet w działaniach każdego rządu. Stanem optymalnym byłoby przyjęcie okresowych programów przeglądu prawa

w formie uchwał Rady Ministrów

– wraz ze szczegółowym harmonogramem, wskazaniem osób odpowiedzialnych oraz asygnowaniem odpowiedniego budżetu. Przeglądy prawa powinny być bowiem


traktowane jako inwestycja w otoczenie prawne, w jakim funkcjonuje społeczeństwo”

– podkreśla

Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)

.


„Nie wystarczy zadeklarować dokonanie przeglądu prawa w dość ograniczonym formularzu tzw. oceny wpływu ex post. Jeżeli do tego dodać, że na przeprowadzenie ocen poświęcany jest niewystarczający czas i zasoby – to obecnie przeprowadzane przeglądy nie mogą spełnić swojej roli. Podobnie, jak w przypadku opracowywania planowanej interwencji publicznej, w szczególności projektu aktu prawnego, ramy dokonywania przeglądów obowiązującego prawa powinny być szczegółowo opracowane

w formie wzorcowej dokumentacji

. Sprawozdania z realizacji programów powinny być obligatoryjnie publikowane, aby ministrowie należycie wywiązujący się z tego zadania zostali wyróżnieni, a zaniedbujący te obowiązki – napiętnowani. Ważnym instrumentem wymuszającym przeglądy prawa może być wprowadzenie zasady, że

zmiana określonych rozwiązań ustawowych nie może być przeprowadzona bez uprzedniego

,

zapowiedzianego przeglądu prawa

. Oczywiście, w absolutnie wyjątkowych przypadkach nie wykluczałoby to wprowadzenia pilnych rozwiązań epizodycznych na okres do dwóch lat”

– mówi

Grzegorz Lang, ekspert



Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)

.


Raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa obejmuje postulaty:

ograniczenia zmian prawa, podniesienia efektywności nowych regulacji, prowadzenia regularnych przeglądów obowiązującego prawa, zwiększenia znaczenia oceny skutków regulacji (OSR), eksperckiej oceny projektów aktów prawnych, ograniczenia i kumulowania nowelizacji – wreszcie stanowienia prostych i zrozumiałych aktów prawnych oraz stworzenia przyjaznego systemu dostępu i wyszukiwania obowiązujących regulacji.


Wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:


• nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatówdo nowych przepisów (vacatio legis)

• zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych

• często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych

• niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów

• zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej wartości normatywne