FPP: Tarcza prawna – nowe otwarcie procesu legislacyjnego

Potrzebna cyfryzacja relacji przedsiębiorców z urzędami

Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) zwraca uwagę, że konieczne jest podjęcie prac nad poprawą standardów stanowienia prawa. Często bowiem to nie rozwiązania prawodawcy, ale tryb ich przyjęcia budzi największe kontrowersje. Trzeba podkreślić, że nie będzie wystarczające przywrócenie nieco zapomnianych instytucji, które po części wskutek pandemii zostały uśpione – jak np. konsultacje publiczne „twarzą w twarz”. Potrzebne jest prawdziwie nowe otwarcie procesu legislacyjnego.

Ministerstwo Rozwoju, Rodziny i Technologii zapowiedziało podjęcie prac nad tzw. tarczą prawną. W ramach tej inicjatywy mają być wprowadzone rozwiązania uławiające prowadzenie działalności gospodarczej. Bez wątpienia nadal istnieje potencjał do upraszczania procedur, a przede wszystkim do cyfryzacji relacji przedsiębiorców z urzędami.

„Zapowiedziano na przykład, że przepisy powinny wchodzić w życie dwa razy do roku. Zdaniem FPP dotychczasowe porażki podobnych planów wynikają poniekąd właśnie ze zbyt ambitnych założeń. Dlatego proponujemy, aby przepisy wchodziły w życie co kwartał – ale za to bez wyjątków lub z bardzo ograniczonymi wyjątkami. Podobnie sensowne jest ustalenie systemu określania długości vacatio legis. Nie zawsze bowiem odsunięcie w czasie wejścia w życie drobnych zmian wymaga długiego okresu przygotowania. Natomiast podstawowy termin 14 dni dla ustaw jest zdecydowanie za krótki. Naturalnie – wielkie, systemowe zmiany powinny wchodzić w życie po znacznie dłuższym okresie vacatio legis. Obecnie w ogóle nie zwraca się uwagi na nowelizowanie tych samych ustaw w krótkim okresie czasu. To tylko potęguje chaos prawny”

– podkreśla

Grzegorz Lang, radca prawny, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich i Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)

.

Federacja Przedsiębiorców Polskich zebrała swoje doświadczenia z udziału w procesie legislacyjnym w raporcie z grudnia 2018 r., w którym przedstawiła siedem rekomendacji na rzecz dobrego prawa. Rekomendacje odnoszą się do różnych aspektów stanowienia prawa – tak proceduralnych, jak i merytorycznych. Ich wspólnym mianownikiem jest wzajemny szacunek przygotowujących przepisy i ich adresatów, a także otwartość na wiedzę i doświadczenia innych. Rekomendacje dotyczą:

• stabilności prawa – czyli możliwie rzadkich zmian

• efektywności prawa – czyli ukierunkowania na efekt, bez uregulowań incydentalnych (często wprowadzanych pod pozorem tzw. doprecyzowywania przepisów)

• stałego podnoszenia jakości prawa – czyli wyzbycia się „akcyjności” zmian na rzecz stałego, usystematyzowanego monitoringu

• wzmocnienie analiz skutków regulacji, co wymaga odpolitycznienia ich przeprowadzania

• weryfikacji założeń projektodawcy i korzystania z wiedzy eksperckiej

• sprawności samego procesu legislacyjnego – przez zróżnicowanie złożoności procedur w zależności od ciężaru gatunkowego projektów

• dostępności do prawa – przez dążenie do prostoty i zapewnienie przejrzystości publikacji prawa.

Najważniejsze, aby każda zmiana była wprowadzana możliwie szeroko i konsekwentnie. Dobre prawo powstaje w ciszy, z dala od blasku fleszy i licytacji politycznych. To jednak wymaga od decydentów wytrwałości i konsekwencja stosowania zasad poprawnej legislacji, pomimo częstych pokus pójścia na skróty.