FPP: Zabezpieczenia mienia do zmiany

Art. 291 nie powinien skutkować unieruchomieniem przedsiębiorstwa

Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) postuluje, aby pilnie zmienić art. 291 kodeksu postępowania karnego w zakresie zabezpieczenia mienia. Mienie niezbędne do prowadzenia przedsiębiorstwa na wniosek strony lub podejrzanego powinno być oddawane w zarząd przymusowy na czas prowadzenia postępowania wyjaśniającego. Dzięki takiej niedużej zmianie procedury karnej oskarżony miałby szansę na wykorzystywanie rzeczy niezbędnych do prowadzenia firmy, zaś Skarb Państwa nie ponosiłby kosztów np. magazynowania czy strat wynikających z dewaluacji aktywów, nie generowaniu obrotów przez przedsiębiorstwo, zwolnień pracowników, zadłużania przedsiębiorstwa wobec Skarbu Państwa. W przypadku mienia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa, ustanowienie zarządu powinno być wręcz zasadą. Unieruchomienie przedsiębiorstwa zmniejsza bowiem szanse na naprawienie szkody czy realne zabezpieczenie, a więc wprost godzi w istotę postępowania zabezpieczającego.

Zajęcie ruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa oznacza, że nie może ona już służyć działalności gospodarczej. Zwykle zajęcie polegające na odebraniu rzeczy oskarżonemu lub usunięciu rzecz z przedsiębiorstwa ogranicza możliwość jego prowadzenia, a niemal zawsze prowadzi do znacznej degradacji majątku firmy. W rezultacie majątek firmy ulega uszczuplaniu, nieraz bardzo znacznemu, a zarazem Skarb Państwa ponosi znaczne koszty. Co więcej, tak zdegradowany majątek po pewnym czasie nie przedstawia już swojej pierwotnej wartości, a zatem cel zabezpieczenia nie może być osiągnięty.

To na zarządcy przymusowym wyznaczonym przez sąd spoczywałby obowiązek dbania, aby wartość zabezpieczenia nie uległa dewaluacji, a przedsiębiorstwo miało zapewnioną możliwość ciągłość pracy. Wyposażenie oskarżonych w możliwość złożenia takiego wniosku uzupełniałoby obecne przepisy art. 292a KPK, które przewidują już możliwość ustanowienia zarządcy z urzędu.

„Postępowanie karne bardzo często oddziałuje nie tylko na podejrzanych o popełnienie przestępstw, ale także na samo przedsiębiorstwo. Oczywiście, chodzi nie tylko postępowania w sprawach przestępstw z których sprawcy mogli osiągnąć znaczne korzyści majątkowe – jak dotyczące zorganizowanej przestępczości lub obrotu narkotykami – ale także postępowania dotyczące podejrzenia popełnienia przestępstw w związku z działalnością gospodarczą. W takich sprawach często prokurator sięga po środki w postaci zabezpieczenia mienia, wobec którego może grozić przepadek. W myśl art. 291 Kodeksu postępowania karnego – w razie zarzucenia oskarżonemu popełnienia przestępstwa, za które lub w związku z którym można orzec np. grzywnę, świadczenie pieniężne lub przepadek mienia – prokurator może ustanowić zabezpieczenie wykonania tego orzeczenia postanawiając m.in. o zajęciu ruchomości należących do oskarżonego lub na mienia jego przedsiębiorstwa, które służyło do popełnienia lub ukrycia korzyści z przestępstwa. Z tych względów należy dokonać rewizji obecnych przepisów paraliżujących działalność zarobkową przedsiębiorstw podczas prowadzonego postepowania – aby je uchronić przed poważnymi szkodami, a Skarbowi Państwa oszczędzić niepotrzebnych wydatków” – podkreśla

Grzegorz Lang, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich

.