Stanowisko FPP do projektu ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych

Projektowana regulacja zawiera wiele pozytywnych zmian, jak chociażby wprowadzenie terminowości układów zbiorowych pracy czy uproszczenie procedury rejestracyjnej. Jednak nakłada na pracodawców również szereg dodatkowych obowiązków  i obciążeń, nie przewidując przy tym realnych zachęt do zawierania układów.

Na obecnym etapie projektodawca nie zdecydował się na postulowane od dawna przez pracodawców odejście od stosowania zasady korzystności zawartej w art. 9 Kodeksu pracy, które pozwoliłoby na nadanie większej swobody w regulowaniu wzajemnych praw i obowiązków i zarazem rzeczywiste zrównanie sytuacji stron. Nie do przyjęcia jest zapis wprowadzający obowiązek podejmowania rokowań układowych przez pracodawców. Proponowana regulacja stanowi niewątpliwe przerzucenie ciężaru podejmowania dialogu z powołanych do tego związków zawodowych na pracodawców i obarczenie ich kolejnymi obowiązkami. Należy mieć na uwadze, że brak istnienia układu zbiorowego w danym zakładzie pracy ma swoje przyczyny,  a przymuszanie pracodawców do inicjowania negocjacji nie spowoduje wyjścia z impasu.

W projektowanej ustawie brakuje jednak systemu zachęt dla pracodawców do negocjowania układów i porozumień zbiorowych, na przykład w postaci ulg w zobowiązaniach publicznoprawnych czy preferencji w dostępie do programów publicznych. Pracodawcy powinni widzieć korzyści w zawieraniu układów zbiorowych jako strona dialogu społecznego opartego na równorzędności funkcjonowania podmiotów. Dodatkowe gratyfikacje byłyby z pewnością dużym czynnikiem motywującym do zawierania układów i realnie przełożyłyby się na wzrost ich liczby.

prof. Grażyna Spytek-Bandurska, Ekspert FPP ds. prawa pracy