FPP i CALPE: Konieczna jest przebudowa systemu legislacyjnego w Polsce

Legislacja dla przedsiębiorców – jak kształtować skuteczne prawo gospodarcze?

Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) wskazują, że w przypadku wszystkich ustaw dotyczących przedsiębiorców – bez względu na to, w którym ministerstwie ustawa powstaje – resortem odpowiedzialnym za proces legislacyjny powinno być Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Ponadto wszystkie ustawy mające wpływ na gospodarkę i tworzących ją pracodawców oraz pracowników powinny mieć przynajmniej 12 miesięczne vacatio legis oraz podlegać walidacji po roku obowiązywania.

Obecny proces legislacyjny obejmuje wartościowe i użyteczne instrumentarium. Takie elementy, jak publikacja kolejnych wersji projektów aktów prawnych w Internecie wraz z obszerną dokumentacją towarzyszącą lub możliwość uczestnictwa zainteresowanych w procesie legislacyjnym. Jest to niewątpliwie dorobek godny kontynuacji, ale wymaga dalszego rozwoju. Jakość stanowionego prawa nadal bowiem nie jest zadowalająca.

„Równolegle z przebudową samych procedur, konieczne jest wzmocnienie procesu legislacyjnego w trzech aspektach. Pierwszy aspekt to ścisłe przestrzeganie ustanowionych procedur. Drugim aspektem jest należyte przypisanie zadań do odpowiednio wyposażonych i przygotowanych struktur. Trzecim aspektem jest radykalne

podniesienie standardów merytorycznych, zwłaszcza pod kątem spójności systemu prawnego, oceny skutków regulacji oraz efektywności wprowadzanych przepisów

. Szczegółowe rozwiązania powinny być konsekwentną realizacją tych założeń ogólnych”


– mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).

„Proces legislacyjny należy potraktować podobnie, jak inne procesy w zarządzaniu organizacjami. Efektywność przygotowania i jakość „produktu” wymaga odpowiedniego, a więc nie zawsze rozrzutnego, zaangażowania zasobów. Należy przyjąć założenie, że proces prawotwórczy powinien być pragmatyczny i ukierunkowany na „produkt” – projekt aktu normatywnego. Takie podejście ma zasadnicze konsekwencje. Z jednej strony istotne zasoby i uwagę należy skierować na produkty krytyczne – Kodeksy, a niezależnie od rangi aktu – zawierające nowe rozwiązania prawne. Z drugiej strony można uprościć proces przygotowania regulacji mniej znaczących z punktu widzenia systemowego lub których treść jest oczywista”


– wskazuje Grzegorz Lang, ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE).

Wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:

• zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych

• często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych

• niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów

• nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatów do nowych przepisów (vacatio legis)

• zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej w istocie wartości normatywnej