FPP i CALPE: Prostota stanowionego prawa powinna być priorytetem

7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa

Należy wprowadzić bardziej przejrzyste zasady formułowania aktów legislacyjnych. Lepiej używać krótkich zdań i bardziej przejrzystej struktury tekstu, unikać języka nadmiernie odległego od języka potocznego oraz ograniczyć liczbę odesłań, przez konsekwentne stosowanie całych pojęć. Docelowo powinno być jedno źródło urzędowe o aktach prawnych. Federacja Przedsiębiorców Polskich oraz Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) opracowały program gospodarczy dla Polski, który zabezpiecza zarówno transfery socjalne, jak i wpływy do budżetu państwa. W ramach rekomendacji upubliczniono także raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa.

Większa prostota systemu prawnego będzie mogła być osiągnięta, gdy radykalnie zostanie ograniczana liczba i częstotliwość nowelizacji. W tym celu należy rozważyć przyjęcie zasady kumulowania wejścia w życie zmian, aby adresaci prawa mieli ułatwioną możliwość przygotowania się na zmiany. Przykładowo, można zaproponować, by większe zmiany prawa wchodziły w życie dwa razy do roku, a drobniejsze zmiany prawa na początku kwartałów.

Program gospodarczy dla Polski FPP i CALPE zakłada wpływ na saldo sektora finansów publicznych na poziomie +4,6 mld zł rocznie, w tym wzrost dochodów i ograniczenie wydatków w kwocie 13,7 mld zł.

„Należy większym zaufaniem i swobodą obdarzyć wykwalifikowane kadry legislacyjne. Zapewnienie dobrych warunków pracy fachowcom wymaga w szczególności zagwarantowania

odpowiedniego czasu na opracowanie tekstu i powstrzymanie ingerencji w ich pracę

, gdy ich propozycje nie zmieniają wartości normatywnej tekstu. Kolejnym aspektem łatwego odbioru prawa jest przejrzysta publikacja, a nawet szerzej – dostęp do prawa. Jednym z najczęstszych zarzutów pod adresem polskiego systemu prawnego jest jego obszerność”

– mówi

Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)

.

Tezy o nadprodukcji prawa nie można bagatelizować, bo jest ona faktem. Nie wolno jednak ulegać uproszczeniom, jak np. ocenianie systemu przez pryzmat objętości publikatorów.

„Praktycznym ułatwieniem w poruszaniu się po systemie prawa obowiązującego mogłoby być

wyraźne wydzielenie na stronie internetowej Dziennika Ustaw

części poświęconych ustawom, umowom międzynarodowym, rozporządzeniom Prezesa Rady Ministrów i Rady Ministrów, rozporządzeniom innych organów, tekstom jednolitym oraz innym pozycjom. Taka zmiana od razu pozwoliłaby na łatwiejsze poruszanie się po Dziennikach Ustaw” – wskazuje

Grzegorz Lang, ekspert Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE)

.

Systemy dostępu do informacji o aktach prawnych powinny zawierać narzędzia ułatwiające poszukiwanie i dostęp do tekstów prawnych:

•    przedmiotowe i podmiotowe skorowidze (oczywiście bez mocy prawnej),

•    wprowadzenie dodatkowej funkcji eliminującej akty nieobowiązujące,

•    informacje o nadchodzących zmianach,

Raport wskazujący na 7 rekomendacji na rzecz dobrego prawa obejmuje postulaty:

ograniczenia zmian prawa, podniesienia efektywności nowych regulacji, prowadzenia regularnych przeglądów obowiązującego prawa, zwiększenia znaczenia oceny skutków regulacji (OSR), eksperckiej oceny projektów aktów prawnych, ograniczenia i kumulowania nowelizacji – wreszcie stanowienia prostych i zrozumiałych aktów prawnych oraz stworzenia przyjaznego systemu dostępu i wyszukiwania obowiązujących regulacji.

Wśród głównych wad przyjmowanego prawa, które mają swoje źródło w obecnym procesie i strukturach jego stanowienia, należy wymienić:

•    nadmierną zmienność przepisów, w tym notorycznie zbyt krótkie okresy na przygotowanie się adresatów do nowych przepisów (vacatio legis)

•    zbyt pobieżne uzasadnienia (w tym ustosunkowywanie się do uwag partnerów społecznych) i oceny skutków społeczno-gospodarczych

•    często trudne do jasnego określenia relacje między regulacjami różnych aktów prawnych

•    niedostateczną jakość językową i nadmierne skomplikowanie brzmienia nowych przepisów

•    zastępowanie, bez wyraźnego powodu, dotychczasowych przepisów nowymi, o tej samej wartości normatywnej